برای درک بهتر چیستی محتوا بهتر است با یک داستان کوتاه شروع کنیم. تصور کنید یک صبح آفتابی از خواب بیدار شده‌اید، صبحانه خود را میل کردید، از خانه بیرون رفته و شروع به قدم‌زدن کردید؛ حین قدم‌زدن مردی را مشاهده می‌کنید که با ساز دهنی زیبا و خوش‌رنگش شروع به نواختن آهنگی شاد می‌کند و شما از شنیدن آن لذت می‌برید؛ سپس راه خود را ادامه می‌دهید و با یک فروشگاه لباس مواجه می‌شوید که با بنری بزرگ خبر از تخفیفات فوق‌العاده خود می‌دهد. شما نیز وارد فروشگاه شده و لباس‌های درون آن را مشاهده می‌کنید، اطلاعات لازم را از فروشنده دریافت می‌کنید و در صورت اینکه لباسی را بپسندید، آن را خریداری می‌کنید.
اما این داستان چه ارتباطی با موضوع مطلب ما یعنی محتوا دارد؟ با محتوانویس همراه باشید تا ضمن تعریف محتوا، شما را با مفاهیم جالب آن آشنا کنیم.
میان این‌همه توضیحات گنگ و مبهم، بالاخره محتوا چیست؟
به زبان ساده، محتوا هر چیزی است که حاوی اطلاعات و ساختار مشخصی باشد. محتوا دارای انواع محتلفی مانند صوت، ویدئو، متن و تصویر است که توسط آن‌ها به بیان و انتقال احساسات، دانش و ایجاد ارتباط موثر با دیگران می‌پردازیم.
احتمالا شما هم با شنیدن واژه محتوا دچار ابهام شده‌اید؛ وقتی از اشخاص مختلف بخواهید که در مورد معنی محتوا به شما بگویند عباراتی مثل “محتوا می‌تواند شامل همه چیز باشد” و یا “محتوا هر چیزی را در بر نمی‌گیرد و یک فرم مشخص از اطلاعات است” را به شما می‌گویند که احتمالا در نهایت هم دقیق متوجه معنی محتوا نخواهید شد. به تعریف و مثال زیر توجه کنید:
به طور خلاصه می‌توان گفت هر آن چیزی که مشاهده می‌کنید، می‌شنوید و از آن تاثیر می‌گیرید محتوا است. به عنوان مثال؛ فرض کنید صبح از خانه بیرون می‌روید، همکارتان را در راه می‌بینید، او به شما “سلام” می‌کند؛ سپس درباره اینکه قرار است به نیروهای برتر شرکت افزایش حقوق تعلق بگیرد صحبت می‌کند؛ تمامی این ارتباط و گفتگو حاوی محتواست.
در داستان ابتدای مطلب، هرکدام از مواردی که شرح دادیم می‌توانند به تنهایی یک محتوا باشند؛ زیرا هرکدام از آن‌ها قادر به انتقال پیام یا ارتباط با شما هستند.
بیشتر بخوانید:
داستان سرایی در بازاریابی محتوایی چه نقشی دارد؟
یک صبح آفتابی ممکن است باعث برانگیختن حس خوشایندی در شما شود؛ یک صبحانه خوشمزه می‌تواند احساس خوبی را به شما منتقل کند؛ قدم زدن در هوای مطبوع صبحگاهی و گوش‌دادن به نوای جذاب ساز دهنی زیبای یک مرد نیز مسلما روی شما تاثیر مثبتی خواهد داشت؛ مشاهده یک فروشگاه که تخفیف‌های بزرگی ارائه می‌دهد منجر به برانگیختن حس کنجاوی‌تان شده و شما را قانع می‌کند که جهت کسب اطلاعات بیشتر وارد فروشگاه شوید و در صورت نیاز کالاهای مدنظرتان را خریداری نمایید.
محتوا (Content) مجموعه‌ای از داده‌ها، ایده‌ها و پیام‌های مفید، باکیفیت، جذاب و روشنگر است که به فرم و شکلی نوشتاری، تصویری یا شنیداری برای استفاده دیگران بمنظور ایجاد یک حس یا تعامل تهیه و در اختیار مخاطبان قرار داده می‌شود.
اکنون که پی بردید محتوا چیست؟ نوبت به آن می‌رسد که پی ببرید انواع آن چه هستند؟
انواع محتوا
شکل‌های مختلفی از محتوا وجود دارند که ذکر تمامی آن‌ها کار دشواری به حساب می‌آید. در ادامه برخی از مهم‌ترین فرم‌های محتوا را شرح می‌دهیم تا با آن‌ها آشنا شوید.
محتوای ویدئویی
امروزه محتواهای ویدئویی یکی از محبوب‌ترین انواع محتوا به حساب می‌آیند؛ زیرا این محتواها می‌توانند طی زمانی کوتاه و به بهترین شکل پاسخ نیازهای کاربران را بدهند. این محتوای دیجیتال همچنین برای سرگرم کردن فوق‌العاده هستند و به همین دلیل نیز طرفداران زیادی دارند. تولید محتوا در یوتیوب به‌عنوان بزرگترین پلتفرم محتوای ویدئویی در جهان و بزرگترین منبع سرگرمی و کسب اطلاعات در زمینه‌های مختلف، دارای مزایای زیادی در بخش مالی و برند‌سازی است.
محتوای تصویری
تصاویر نیز نقش زیادی در جلب نظر مخاطبان و تاثیرگذاری روی آن‌ها می‌توانند داشته باشند. محتوای تصویری دارای عمر زیادی است؛ تا جایی که یادمان می‌آید ما با این نوع محتوا سروکار داشتیم. محتوای تصویری می‌تواند در قالب بنر، جلد مجله و … باشد. تصاویر می‌توانند در زیردسته محتوای دیجیتال نیز قرار بگیرند؛ شکل امروزی این نوع محتوا را می‌توان به تصاویر سه‌بعدی، تصاویر پانوراما و … نسبت داد.
محتوای صوتی
آهنگ، پادکست و رادیو در این دسته جای می‌گیرند. این محتواها در طول تاریخ همواره مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته‌اند و محبوبیت آن‌ها هیچ‌گاه کاهش پیدا نکرد. پادکست‌ها یکی از انواع محتواهای صوتی هستند که امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند. بسیاری از متخصصان دیجیتال مارکتینگ از پادکست‌ها برای تبلیغ برند و همچنین پیش‌بردن استراتژی‌های بازاریابی خودشان استفاده می‌کنند.
محتوای متنی
نوبت به مهم‌ترین ابزار متخصصان سئو و دیجیتال مارکتینگ یعنی محتوای متنی می‌رسد. هر آن چیزی که می‌خوانید نوعی محتوای متنی به حساب می‌آید که می‌تواند روی شما تاثیرگذار باشد. محتوای متنی از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا می‌تواند به صورت وسیعی در دسترس باشد و جزئیات دقیق و توضیحات عمیق‌تری نسبت به سایز فرمت‌های محتوا ارائه دهد. همچنین تطبیق‌پذیری آن آسان است و به آسانی برای استفاده در وب، سوشال مدیا، چاپ و … ویرایش و به‌روز‌رسانی می‌شود. محتوای متنی می‌تواند به شکلی تفکر برانگیز با مخاطب ارتباط برقرار کند و به دلیل نقش پراهمیت آن در سئو و بازاریابی آنلاین، سفارش تولید محتوا تبدیل به اقدامی غیرقابل جایگزین برای متخصصان این حوزه شده‌است.
محتوای دیجیتال چیست؟
محتوای دیجیتال یک روش ارتباطی از طریق دستگاه‌های متصل به اینترنت است. برای برقراری ارتباط با یک یا میلیون‌ها نفر در اینترنت می‌توانید از این محتوا استفاده کنید. دسترسی به این محتوا برای کاربر در هر زمان، هر مکان و در هر دستگاهی آسان است. از طریق محتوای دیجیتال، افراد می‌توانند طیف گسترده‌ای از مفاهیم پیچیده و دشوار را از طریق تصاویر، انیمیشن‌ها، نمودارها، فیلم‌ها و اینفوگرافیک‌ها بیاموزند.
هدف از این نوع تولید محتوا کمک به مردم است. این محتوا توسط افراد عادی، مشاغل، سازمان‌ها، کانال‌های خبری، دانشجویان، متخصصان و دولت‌ها برای ارتباط با مخاطبان هدف استفاده می‌شود. می‌توان گفت که این محتوا راهی برای خودکارسازی ارتباطات آنلاین است.
به عبارت ساده، تصاویر شخصی که در اینستاگرام خود آپلود می‌کنید نوعی محتوای دیجیتال است؛ این تصاویر با دوستان و فالوورهایتان ارتباط برقرار می‌کنند. شبکه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها و وب سایت‌ها سیستم‌هایی هستند که پیامتان را از طریق این نوع محتوا به کاربران می‌رسانند.
مزایای ارزشمند محتوای دیجیتال
محتوای دیجیتال علاوه بر مزیت‌های مهمی مانند کمک به مردم و کسب و کارها و ایجاد ارتباطات موثر، مزایای دیگری نیز دارد. محتوای سنتی مانند تبلیغات محیطی، بیلبورد، تراکت و… مشکلات زیادی داشت و تا حد زیادی منابع و بودجه صرف شده برای تبلیغات را هدر می‌داد؛ اما محتوای دیجیتال حد زیادی از این مشکلات را از بین برده است. از جمله مزایای مهم بازاریابی دیجیتال عبارتند از:
- انعطاف پذیر است و در فرمت‌های مختلف منتشر می‌شود
فرض کنید یک مدرس، یک همایش آنلاین برگزار می‌کند؛ این مدرس می‌تواند محتوای سمینار خود را به متن تبدیل و در سایت خود منتشر کند، می‌تواند تکه‌هایی از این ارائه را به فرمت پادکست درآورد و در سایت، کانال تلگرام و دیگر پلتفرم‌ها منتشر کند و یا ویدیوی این سمینار را برای کاربران در اینستاگرام یا یوتیوب آپلود کند.به این صورت است که محتوا به فرمت‌های مختلف تبدیل شود و سود زیادی برای کسب و کار به ارمغان آورد. - به راحتی قابل بازبینی و ویرایش است
اگر شما یک بیلبورد طراحی کنید و در یک خیابان شلوغ آن را نصب کنید، پس از طراحی دیگر امکان تغییر یا ویرایش آن را نخواهید داشت. اما محتوای دیجیتال هر زمان که بخواهید قابل ویرایش است و به راحتی می‌توانید طبق خواسته خود و کاربران‌تان در هر زمان که بخواهید آن را ویرایش کنید - همیشه خدا در دسترس است
محتوای دیجیتال مانند بازاریابی سنتی تاریخ انقضا ندارد! هر زمان از روز و شب برای کاربران‌تان قابل دسترس است. یک خانم شاغل یا خانه‌دار که کل روز را درگیر است و مشغله دارد می‌تواند خرید شخصی یا خرید خانه را به راحتی، آخر شب در خانه‌اش به صورت آنلاین انجام دهد. به این صورت است که محتوای دیجیتال در هر زمان و مکانی برای کاربران در دسترس خواهد بود و مانند فروشگاه‌ها یا کتابخانه‌های فیزیکی محدودیت زمانی ندارد. - در انواع بسترهای دیجیتال قابلیت انتشار دارد
شما یک متن را می‌توانید به‌عنوان محتوا در تلگرام یا سایت منتشر کنید؛ می‌توانید آن را به عنوان کپشن در اینستاگرام و یا به عنوان پست در لینکدین منتشر کنید. یک محتوای کاربردی و درست و حسابی می‌تواند از چندین جهت برای کسب و کار شما سودآور باشد. - قابل اندازه گیری است
شما هیچ‌گاه نمی‌توانید تعداد افرادی که بیلبورد شما را دیده یا تراکت شما را دریافت کرده‌اند اندازه بگیرید؛ اما محتوای دیجیتال با ابزارهایی مثل گوگل آنالیتیکس به راحتی قابل اندازه گیری است. حتی می‌توانید اندازه بگیرید که کاربر تا چه حد صفحه سایت‌تان را اسکرول کرده و یا از کجا از گشتن در سایت منصرف شده است؛ به این صورت می‌توانید به راحتی نقاط ضعف و قوت کسب و کارتان را پیدا کرده و مخاطبان‌تان را راضی نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
تولید محتوا برای تلگرام چه مزایایی دارد؟ اصول تولید محتوا در تلگرام
محتوا چگونه می‌تواند حداکثر تاثیر را روی مخاطبانش بگذارد؟
هر محتوایی که توسط هر رسانه و پلتفرمی (تلویزیون، یوتیوب، وبلاگ و …) منتشر می‌شود تنها یک هدف دارد و آن جلب نظر تعداد زیادی از مخاطبان است؛ اما یک محتوا چگونه می‌تواند منجر به جذب مخاطبان شود؟ پیش از آماده‌سازی یک محتوا برای انتشار، باید از خود بپرسید که مخاطبان هدف آن چه افرادی هستند و این محتوا قرار است کدامیک از نیازهای کاربران را برطرف سازد؟
به‌طورمثال اگر قرار است مطلبی درمورد معرفی بهترین رستوران‌های شهر رشت آماده کنید، دیگر نیاز نیست تاریخچه شهر رشت و مکان‌های دیدنی آن را شرح دهید؛ زیرا مخاطبی که در گوگل عبارت «بهترین رستوران‌های شهر رشت» را جستجو می‌کند، مسلما به دنبال تهیه غذا از یک رستوران خوب است و نه آشنایی با مکان‌های دیدنی این شهر. با توجه به مثالی که شرح دادیم، محتوایی می‌تواند دارای تاثیر حداکثری روی مخاطبانش باشد که طی زمانی کوتاه پاسخی صریح به کاربران بدهد و به شکل مستقیم نیازهای آنان را هدف بگیرد.
گره‌خوردن محتوا در زندگی انسان‌ها
در تک تک لحظات زندگی، تمام انسان‌ها با محتوا درگیر هستند؛ همان‌گونه که در تعریف محتوا طی ابتدای مطلب ذکر کردیم، هر چیزی که بتواند روی شما تاثیرگذار باشد و دیدگاهتان را دچار تحول کند، یک محتوا به حساب می‌آید. همین مطلب که در حال مطالعه آن هستید یک محتوا محسوب می‌شود؛ کاری که انجام می‌دهید و به‌واسطه آن پیروز شده و یا دچار چالش می‌شوید، یک محتوا است؛ فیلم سینمایی اکشنی که از صحنه‌های هیجان‌انگیز آن حیرت‌زده می‌شوید، نوعی محتوا است.
کمی که فکر کنید، پی می‌برید محتوا به تمام زندگی ما گره خورده است. محتوا موجودیت الزامی به حساب می‌آید و موجودیت الزامی را نمی‌توان انکار کرد. لطفا نظرات ارزشمندتان در این مورد را در بخش دیدگاه‌ها با ما درمیان بگذارید.
سوالات متداول
1. محتوا به چه معناست؟
محتوا به معنی روایت داده‌ها و اطلاعات به‌شکلی قابل درک و استفاده برای انسان است.
2. محتوای دیجیتال یعنی چه؟
محتوای دیجیتال به هر نوع محتوایی گفته می‌شود که ما برای تعامل با بازدیدکنندگان، مشتریان یا کاربران وب سایت یا کسبوکار خود بر بستر اینترنت و بصورت آنلاین عرضه می‌کنیم.
3. چرا به محتوا نیاز داریم؟
هر کسب و کاری برای شنیده شدن نیاز به محتوا دارد. این روزها کسب و کارهایی که از بازاریابی و تولید محتوا استفاده نمی‌کنند نقش یک فرد بی‌سواد و عقب مانده را دارد و قطعا سود زیادی را از خود دریغ می‌کند. محتوا می‌تواند صدای برند شما باشد.
4. چرا می‌گویند محتوا پادشاه است؟
بیل گیتس کبیر (!) می‌گوید “«محتوا پادشاه است». این عبارت استعاره از اهمیت بالای محتوا برای رشد کسب و کارها دارد.
5. انواع محتوا چیست؟
انواع محتوا شامل محتوای صوتی (مثل پادکست)، تصویری، ویدیویی و متنی می‌شود.
